Zaaien

Het seizoen is begonnen! Of in ieder geval, ons seizoen is begonnen, want we zijn er vroeg bij. Het vorige seizoen in de herfst zagen we nog een beetje als oefenrondje. We hanteerden het motto “vallen en opstaan” en zeiden dingen als “al doende leert men”. In een verwoede poging om mijn perfectionisme en resultaatgerichtheid voorgoed achter me te laten heb ik misschien zelfs een keer “go with the flow” gezegd.

Daar is nu geen sprake meer van. Dit is het echte werk, en we hebben geen tijd te verliezen. We willen zoveel mogelijk kunnen oogsten vóórdat we in juli het prachtige Portugal verlaten, en wie vroeg wil oogsten moet vroeg zaaien. Daarom zijn we in december al begonnen om alles tot in de puntjes voor te bereiden.

In een eerdere blog konden jullie lezen hoe het almachtige algoritme heeft bepaald wát we zouden gaan zaaien. Maar er bleven nog drie vragen onbeantwoord, namelijk: waar, hoeveel en wanneer gaan we zaaien?

Resultaat van het algoritme

Sanne stortte zich op de vraag ‘waar’. Waar in de tuin is veel zon en waar juist schaduw? Waar loopt het water naartoe, en welke planten hebben daar veel of juist weinig behoefte aan? Welke planten groeien omhoog, en bieden zo schaduw voor de planten erachter? Welke kun je beter niet twee keer op dezelfde plek verbouwen? En welke kunnen tegen een muur of hekje groeien? Al met al een onmogelijke legpuzzel, maar na flink wat heen en weer schuiven is het toch gelukt.

De ideale moestuinindeling

Hierna ging ik aan de slag met de vraag ‘hoeveel’ en ‘wanneer’. Ik trok mijn innerlijke nerd uit de kast en ging aan de slag met de Garden Planner Tool. Ik tekende onze moestuin zo goed mogelijk na, voegde de groenten toe in nette rijtjes en liet de tool precies uitrekenen hoeveel planten er op ieder rijtje passen. De tool rekent ook uit wat de optimale datum is om elke plant te zaaien, planten en oogsten, rekening houdend met het klimaat in deze regio. Hier maakte ik dan weer een zaaikalender van, waarop precies staat wat we elke maand moeten zaaien, planten en oogsten.

Tip: je kan nu ook op afbeeldingen klikken om ze te vergroten!

En dan is er nog onze grootste troef, de kas. Het is misschien wel ons mooiste bouwwerk tot nu toe geworden, met een geraamte van mimosa (zie de ‘Ode aan mimosa’ van Tinka) en een omhulsel van thermisch plastic om de warmte van de zon vast te houden. Want hoewel het broeikaseffect dit jaar onze grootste vijand is, is het in de kas onze grootste vriend. Doordat het in de kas net iets warmer is dan buiten kunnen we eerder in het jaar beginnen met zaaien, en zo hopelijk het seizoen vervroegen. Daarnaast zijn jonge plantjes in de kas beter beschermd tegen regen, storm, plagen, ziekten en andere gevaren van de boze buitenwereld. In het Engels wordt zo’n plek om zaailingen te kweken een ’nursery’ genoemd, wat we met het babyblauwe tafelblad en de schattige macramé plantenhangers misschien iets te letterijk hebben genomen.

Zelfs als de zaailingen groot genoeg zijn om de boze buitenwereld in te gaan, staat er een gespreid (moestuin)bedje voor ze klaar in de tuin. Met het overgebleven pallethout hebben we verhoogde moestuinbakken gemaakt, waarin overtollig water makkelijker wegloopt en onkruid minder kans heeft. En als ik dan toch een keer moet bukken om onkruid te plukken, hoef ik nog maar 175 cm naar beneden af te leggen in plaats van 195.

De bakken hebben we gevuld met een mix van tuinaarde, compost van ons groente- en fruitafval en algen uit de waterbron. De compost verrijkt de bodem met voedingsstoffen, terwijl de algen de bodemstructuur verbeteren en de plantjes voorzien van essentiële mineralen.

Maar voordat het zo ver is moet er eerst gezaaid worden. Ook hierbij lieten we niks aan het toeval over. We keken filmpjes over zaaien, kochten speciale zaaitrays en een drukspuit, noteerden ideale kiemtemperaturen en weekten zaadjes een nacht in lauw water. We weekten peperzaadjes zelfs in kamillethee, omdat dit de zuurgraad en antibacteriële stoffen in de darmen van vogels zou nabootsen, die de zaden normaal gesproken via hun uitwerpselen verspreiden. Niks was voor ons te gek.

Moestuinieren is echter geen exacte wetenschap, en zelfs de darmflora van een vogel geeft geen garantie voor een snelle ontkieming. We hadden gelezen dat het ongeveer 1 tot 2 weken duurt voordat zaadjes ontkiemen, maar na 2 weken zagen we nog geen enkel teken van leven. Elke dagelijkse inspectie draaide uit op een teleurstelling, en mijn beperkte geduld werd zwaar op de proef gesteld. Sanne vond het dan ook erg grappig toen ik verklaarde dat ik alle hoop had opgegeven. Maar toen, op een dag, zagen we in de hoek van de kas het eerste groene steeltje boven de grond uitkomen. De dag erna waren het er drie, en nog een week later zagen tientallen piepkleine plantjes het daglicht. Er was weer hoop!

In de weken erna kregen de zaailingen het flink voor hun kiezen, want het werd een stuk kouder en regenachtiger. Gelukkig groeien de meesten gestaag door. Het is een heerlijk zen klusje om ze elke dag water te geven en de grotere plantjes om te potten. Waar Sanne ervan geniet om onkruid te wieden in de border, begeef ik me het liefst in de gecontroleerde omgeving van de kas, waar alles perfect is en ook nog lekker warm. Het enige gevaar is de nachtvorst, dus als het koud is zet ik de vorstgevoelige plantjes ‘s nachts voor de zekerheid bij ons binnen.

Zaailingen die groot genoeg zijn krijgen hun eigen potje, waarbij ze mogen kiezen tussen een afgeknipt pak sojamelk, havermelk of sojayoghurt. Sinds kort mogen ze ook kiezen uit de klassieke oranje pot, want zelfs met onze sojaconsumptie houden we het tempo van nieuwe zaailingen niet bij. Kortom, we zijn tevreden. Er is slechts één soort die maar niet wil ontkiemen, en dat is de peper. Misschien ging die kamillethee toch te ver..