Het is even geleden sinds onze laatste blogpost, omdat we druk bezig waren met bamboe. Waarom, dat leg ik later uit in deze extra lange blogpost, waarmee ik de radiostilte van de afgelopen weken hoop goed te maken.
“Ik heb liever zelf een houten hut gebouwd, dan kastelen in de lucht”
Guus Meeuwis
Het begon allemaal begin dit jaar, toen ik op zoek was naar een huisje in Portugal. Ik keek vaak op Workaway en WWOOF, websites waarop hosts over de hele wereld een gratis verblijf aanbieden in ruil voor vrijwilligerswerk. Iedereen mag zich aanmelden als vrijwilliger, maar veel hosts zoeken vrijwilligers met specifieke vaardigheden, zoals ervaring met tuinieren, circulair bouwen, meubelmaken, houtbewerking en andere dingen waar ik geen kaas van gegeten had.
Nu eet ik sowieso geen kaas, maar het was best confronterend toen ik bij het aanmaken van mijn profiel het kopje ‘vaardigheden’ moest invullen. Ik keek snel wat ik bij dit zelfde kopje had ingevuld op mijn LinkedIn profiel, maar besefte me dat iemand op een afgelegen boerderij niet per sè veel heeft aan leadership, management, consulting, data science, energy physics, analytics of digital innovation. Het leek allemaal ineens heel abstract en theoretisch. Bij de eerste twee organische boerderijen die ik vol goede moed een berichtje stuurde, werd ik dan ook vriendelijk afgewezen vanwege een gebrek aan relevante ervaring. Of omdat ik geen kaas at.
Langzaam drong het tot me door dat ik de afgelopen jaren had geïnvesteerd in vaardigheden die in de zakelijke wereld relevant zijn, maar waar je op een stuk land in de wildernis niet veel aan hebt. Het deed me denken aan een scène uit de film “Triangle of Sadness” (spoiler alert), waarin een jacht met rijke mensen aanspoelt op een onbewoond eiland. Als ze honger beginnen te krijgen, blijkt dat bijna niemand weet hoe je aan voedsel moet komen om te overleven. Alleen Abigail, een Filipijnse schoonmaakster, weet hoe je een inktvis moet vangen, en wordt daarmee gelijk de ongekroonde koningin van de nieuwe eilandsamenleving.
Nu is het niet mijn doel om de koning van een off-grid community te worden (nóg niet), maar ik vind het wel belangrijk om nieuwe vaardigheden te leren waarmee ik zelfvoorzienend kan leven in de natuur. Ik heb hier alle tijd van de wereld om dingen leren die ik hiervoor nog nooit gedaan had, buiten mijn comfort zone en buiten de warme, vertrouwde bubbel van het bedrijfsleven. In de eerste 6 weken hier heb ik al meer geklust, getuinierd, gebouwd en gerepareerd dan in de 6 jaar hiervoor. Samen met Sanne, Isabel en Jesper heb ik overwoekerde terrassen veranderd in moestuintjes, urenlang gevochten met bramenstruiken (en verloren), in de stromende regen geulen gegraven om het regenwater naar het bos te leiden, moestuinbakken en bonenstaken gemaakt, een nieuw gat gegraven voor het composttoilet (gewapend met pikhauweel en drilboor), en nog veel meer.
Ik merk dat ik hier niet alleen handiger en fysiek sterker van word, maar ook creatiever. We kopen geen hout bij de bouwmarkt, maar gebruiken bomen of bamboe die op het land groeien. Voor sommige dingen hebben we wel planken nodig, maar daarvoor kennen Isabel en Jesper iemand bij een bedrijf dat soms gebruikte pallets over heeft, die we gratis kunnen ophalen. En toen Sanne en ik ook nog de verantwoordelijkheid kregen om een nieuwe douche te ontwerpen, konden we ons creatieve geluk al helmaal niet op.
En dat brengt ons dan eindelijk bij de bamboe. Na wederom verschillende tekensessies kwamen we uit op een ontwerp van bamboe met van binnen een verticale tuin van macramé. Zoals jullie kunnen lezen gaat het al goed om de lat lager leggen te leggen voor onszelf. De bamboe groeit vlak naast onze moestuin en is eigenlijk een riet dat op bamboe lijkt. Het afknippen, drogen, ontschorsen, schoonmaken, op maat zagen en vastmaken van de bamboe kost ongeveer 10 minuten per stengel, en voor de douche hebben we in totaal 200 stengels nodig. Vandaar dus de iets langere tijd tussen deze blog post en de vorige.
Gelukkig geeft al die tijd in de bamboe ook ruimte om na te denken. Waren er dan echt geen vaardigheden uit mijn ‘oude leven’ die ik hier kon toepassen? Ik had de laatste tijd veel gelezen over syntropische landbouw, een vorm van landbouw waarin je een zelforganiserend ecosysteem probeert te creëren. Hier kwam meer natuurkunde in terug dan ik had verwacht, want syntropie is het tegenovergestelde van entropie. En dat is dan weer een term uit de thermodynamica, die inhoudt dat de wanorde in een gesloten systeem altijd toeneemt, zoals een tuin die steeds meer wordt overwoekerd door onkruid. In een syntropisch ecosysteem werken planten en organismen juist samen om elkaar te ondersteunen en te versterken, waardoor er orde en balans ontstaat.
Wil je een email krijgen bij elke nieuwe blog post? Abonneer je dan hieronder!
Hierbij wordt onder andere gebruik gemaakt van companion planting, iets waar we het in een eerdere blog post al over hebben gehad. Companion planten helpen elkaar, bijvoorbeeld door voedingsstoffen uit te wisselen, nuttige insecten aan te trekken, plagen te onderdrukken of stikstof vast te houden met symbiotische bacteriën. Companion planting wordt al duizenden jaren toegepast, en je kunt er duizenden artikelen over vinden op het internet. Er zijn zelfs mensen die al deze kennis hebben gebundeld in tabellen met alle positieve en negatieve effecten die planten op elkaar hebben, zoals deze op Wikipedia. Steeds als ik hierover lees, komt dezelfde gedachte bij me naar boven: als je al deze effecten weet, dan moet er toch een ideale moestuinindeling zijn? Maar zo’n ideale indeling kon ik nergens vinden. Sterker nog, veel artikelen stellen dat deze niet bestaat. Maar daar was ik het natuurlijk niet mee eens.
En dus begon het te kriebelen om toch een van mijn oude vaardigheden af te stoffen, namelijk programmeren. Wat nou als ik een algoritme kon programmeren dat op basis van alle companion data een ideale moestuin ontwerpt? Nu weet ik dat zo’n technisch verhaal niet iedereen interesseert, dus voor de liefhebber heb ik de details hiervan beschreven in een nieuwe rubriek, het “Nerd Hoekje”. Het resultaat was in ieder geval boven mijn verwachting. Het algoritme deed er 5 minuten over om de onderstaande moestuin te ontwerpen. Deze bestaat uit 4 bedden met ieder 4 planten, waarbij de planten in ieder bed minstens 10 positieve effecten op elkaar hebben. Ik wil het algoritme nog verder verbeteren en de resultaten toetsen bij een ervaren moestuinier, maar dat is voor een later Nerd Hoekje.
Voor nu begin ik voorzichtig te concluderen dat mijn ‘oude’ vaardigheden hier misschien nuttiger zijn dan ik eerst dacht. De kracht zit wellicht juist in de synergie tussen theoretische kennis, praktische vaardigheden en moderne technieken. Wat we hier met onze moestuin doen is natuurlijk maar een bescheiden experiment, maar ik geloof oprecht dat technieken zoals AI de potentie hebben om de enorme hoeveelheid eeuwenoude kennis over de complexe relaties tussen planten slim in te zetten om op grote schaal voedsel te produceren met een positieve impact op het klimaat, de bodem en de biodiversiteit.
Nerd hoekje
Toen ik begon te Googlen naar data over companion planting vond ik dit artikel, waarin iemand uitlegde hoe hij een netwerkdatabase had gemaakt met daarin 1455 positieve en 404 negatieve relaties tussen 158 soorten groenten, fruit, kruiden, bloemen en bomen. Hiermee onderzocht hij welke planten helpen bij de groei van tomaten (o.a. basilicum, knoflook en Afrikaantjes) en welke deze juist tegenwerken (o.a. kool, venkel en walnoot). Ook keek hij welke planten de meeste vijanden heeft, waaruit bleek dat venkel de pestkop van de plantenwereld is. De wortel van venkel scheidt een stof af die veel planten beschadigt of zelfs dood. Eigenlijk kan alleen dille goed groeien naast venkel. Allemaal heel interessant, maar het geeft nog geen optimale moestuinindeling.
Gelukkig heeft hij zijn dataset openbaar gepubliceerd, zodat ik er op verder kon bouwen. Ik begon met het maken van een matrix met alle 158 soorten op zowel de rijen als de kolommen, waarbij iedere cel aangeeft of de plant op de rij een positief (+1), neutraal (0) of negatief (-1) effect heeft op de plant in de kolom. In onderstaande afbeelding heeft de Dianthus bijvoorbeeld een positief effect op de Echinacea.
Hierna maakt ik een simpel algoritme dat aan de hand van deze matrix een score berekent voor een bepaalde combinatie van planten. De bekende “Three Sisters” combinatie van bonen, mais en pompoen haalt bijvoorbeeld een score van 5 punten, omdat deze 5 positieve relaties bevat en 0 negatieve. Dit zou je in principe voor alle mogelijke combinaties van de 158 planten kunnen berekenen, maar voor een combinatie van 4 planten zijn er bijvoorbeeld al 25 miljoen mogelijke combinaties, waardoor dit te lang duurt.
Zo’n soort probleem met veel mogelijke oplossingen leent zich perfect voor een evolutionair algoritme. Deze maakt een ‘populatie’ van 100 willekeurige plantcombinaties, en berekent voor elke combinatie een ‘fitness’ score. Planten die elkaar ondersteunen krijgen een hogere fitnessscore, terwijl combinaties met negatieve interacties worden afgestraft. Het algoritme selecteert in elke generatie de combinaties met de hoogste fitness, en voegt hier willekeurige mutaties aan toe om tot een nieuwe populatie te komen. Dit proces herhaalt zich over duizenden generaties, totdat de score niet meer toeneemt.
Ten slotte ontwerpt het algoritme verschillende moestuinbedden met unieke combinaties van planten, waarbij het aantal positieve effecten zo hoog mogelijk is, met het eerder genoemde moestuinontwerp als resultaat.
Ik ben best blij met het resultaat, maar ik ben gaandeweg wel wat rare dingen tegengekomen in de dataset. Zo staan er bijvoorbeeld planten in die zowel een positief als negatief effect op elkaar hebben, en is niet altijd even duidelijk wat het effect dan precies is. Ik wil dus eigenlijk zelf een nieuwe dataset maken met daarin alle relaties inclusief uitleg en bronvermelding. Maar zoals gezegd bewaar ik dat voor het volgende Nerd Hoekje.
Wat een leuke en interessante blog!!
Hé Sanne en Kevin! Super leuk om te
Lezen (leuke schrijfstijl!!) Wat een avontuuur en wat een hoop onverwachte dingen kom je dan zoal tegen op je pad (oa hotel met zwembad 🙂 ). Klinkt optimistisch. Ik blijf jullie volgen
Enjoy, liefs
Leuke blog Kevin. Geweldig dat je je data skills in kan zetten voor duurzaamheid. Mocht je wat rekenkracht nodig hebben hoor ik het wel!
Ik ben zo onder de indruk van hetgeen waar jullie mee bezig zijn..
Ik wens jullie heel veel wijsheid . KNAP hoor.