Na drie weken in Portugal is het nog steeds overweldigend om elke ochtend de deur van ons huisje uit te stappen en uit te kijken over de weidse vallei, die geleidelijk steeds iets verder verlicht wordt door de opkomende zon. De groene heuvels die zich uitstrekken tot aan de horizon, de schittering van de rivier in de verte, het zachte briesje dat door de bomen waait en het geluid van Syb en Bonnie die achter vlinders en bijen aan dartelen. Met zo’n heerlijk begin van de dag krijg je gelijk zin om aan de slag te gaan.
De koele uren van de dag gebruiken we om in de tuin te werken en te klussen. Naast de eerder genoemde werkzaamheden zoals planten water geven, snoeien, rijp fruit oogsten en de omgeving brandveilig maken, hebben we inmiddels een lange lijst van klusjes waaruit we kunnen kiezen, zoals het verstevigen van het hek, bouwen van een compostbak, verzamelen van hout en bamboe voor bouwprojecten en repareren van stenen muren en schuurtjes. Hoewel er nog veel werk te doen is, zijn we vooral onder de indruk van alles wat Isabel en Jesper al hebben opgebouwd. De zelfgebouwde houten huisjes met zonnepanelen, de watervoorziening met bronnen en irrigatiesystemen en natuurlijk de tientallen terrassen met weelderige druivenranken, olijfbomen, fruitbomen en allerlei soorten kruiden en groenten.
Bijna elke dag kunnen we wel iets eten of drinken uit de tuin, van verse munt in de thee tot zelfgemaakte tomatensaus en druivenjam. Natuurlijk nog wel aangevuld met producten van de supermarkt, maar wel zo duurzaam mogelijk met lokale groenten van de plaatselijke ‘Frutaria’ en gedroogde eiwitbronnen zoals kikkererwten, soja stukjes en verschillende soorten bonen. Het kost allemaal wat meer tijd om klaar te maken, maar die tijd hebben we nu, en het smaakt allemaal heerlijk.
Om in de toekomst nog meer zelfvoorzienend te worden, zijn we deze week aan de slag gegaan met ons eigen stukje land. Dankzij het gunstige klimaat in Midden-Portugal is het mogelijk om veel soorten groenten nog in augustus of september te zaaien, wat betekent dat we gelijk kunnen beginnen. We hebben een terras uitgekozen van ongeveer honderd vierkante meter, gunstig gelegen aan een klein stroompje en net iets lager dan de waterput. Eerder hebben Isabel en Jesper hier aardappelen verbouwd en enkele composthopen achtergelaten, wat de vruchtbaarheid van de grond ten goede zou moeten komen. Kortom, het ideale stukje grond voor onze eerste moestuin.
Maar met het ideale stukje grond alleen kom je er natuurlijk niet. De eerste vraag was hoe we de tuin wilden indelen, waarbij er een compromis gesloten moest worden tussen de perfectionist in ons die perfecte zichtlijnen wil creëren, en de pragmatist die gemakkelijk met een kruiwagen van de ene naar de andere kant van de moestuin wil kunnen manoeuvreren. Na een aantal revisies kwamen we tot een ontwerp waar we allebei tevreden over waren.
De tweede vraag was welke groenten we wilden gaan planten. Aan keuze geen gebrek, aangezien we van onze lieve vrienden en familie verschillende zaden als afscheidscadeau hadden gekregen. De laatste en meest ingewikkelde puzzel was welke groenten waar planten. Hierbij wilden we zo veel mogelijk rekening houden met de principes van companion planting, waarbij verschillende soorten planten een positief effect op elkaar hebben wanneer ze bij elkaar in de buurt groeien. Zo zijn wortels en ui niet alleen een goede combinatie in de hutspot, maar ook in de tuin, omdat de ui ervoor zorgt dat de “carrot fly” niet toeslaat. Een andere combinatie is die van bonen met snijbiet. Onder andere omdat de snijbiet helpt water vast te houden voor de boontjes.
Ook hier kwam de perfectionist weer om de hoek kijken, want je zou toch zeggen dat er een perfecte combinatie moet zijn van groepjes planten? Maar zoals mooi in een boek werd omschreven: “Companion planting is een combinatie tussen wetenschap en kunst”. Naast de companions, moet je namelijk ook nog rekening houden met factoren zoals de tijd van het jaar, de zon, wind en de bodem. Kortom, perfectie bestaat niet en het is ook een kwestie van trial and error. Echt iets voor ons! Gelukkig kregen we hulp van Isabel, die veel ervaring heeft met moestuinieren en graag met ons mee wilde denken onder het genot van een kopje koffie.
Nadat het ontwerp af was, brak het moment aan om aan het echte werk te beginnen. We spitte de grond om, groeven geulen en vulden deze met mestkorrels, tuinaarde, zaadjes, jonge plantjes en ten slotte nog een extra laagje tuinaarde. En dan is het nu een kwestie van heel veel water, liefde en aandacht schenken terwijl we geduldig afwachten.
Kattenhoekje
Ook Syb en Bonnie raken langzaam gewend aan hun leven in Portugal. Elke ochtend maken ze samen met Sanne een vast rondje over het land. Syb gedraagt zich als een soort hond en loopt trouw achter Sanne aan, terwijl Bonnie eigenwijs achterblijft en dan plotseling een sprintje trekt om weer bij te komen. Wanneer Sanne een dag overslaat, laat Syb haar duidelijk merken dat hij het daar niet mee eens is door het hele rondje onder luid protest zelf te doen.
Bonnie uit haar protest liever door aan het prachtige vloerkleed van Isabel en Jesper te krabben. Dit deed ons al snel realiseren dat een krabpaal geen overbodige luxe zou zijn. Aangezien we echter plechtig hadden gezworen om na de aanschaf van de koelmat nooit meer iets te kopen in het winkelcentrum, bleef er geen andere keuze dan zelf een krabpaal te maken. Na heel wat zagen, boren, schroeven en knopen waren we zeer tevreden met het resultaat, vooral omdat we zelfs een plankje hadden ingebouwd waarop ze konden liggen. Helaas bleek ook hier dat Syb en Bonnie liever geen gebruik maken van objecten die speciaal voor hen bedoeld zijn, en zich liever nestelen in bijvoorbeeld de kledingkast.
